Nr. 45 De triomf van Sesostris
1631, San Francisco, Fine Arts Museums of San Francisco
De triomf van Sesostris is Lastmans laatste werk en het toont in IRR een beeld passend bij de latere fase.1 Op een groot aantal plaatsen zijn verfcontouren te zien, in dit geval ook voor de architectuur.2 De voor Lastman kenmerkende knobbelige musculatuur komt als verfcontouren voor in de halfnaakte gevangenen rond Sesostris. Verder maakt het verschil van de ogen van bepaalde figuren in verf ten opzichte van het IRR beeld weer duidelijk dat het oogwit de uiteindelijke blikrichting bepaalt, hetgeen regelmatig is gesignaleerd bij Lastman.
Blijkbaar was de compositie al beter uitgekristalliseerd voordat het werken op het paneel begon, want er vallen slechts bescheiden wijzigingen waar te nemen. Zo komen bij de grote speer contouren voor die niet overeenstemmen met het oppervlak, terwijl IRR bij de dromedarissen rechts nog een kop en hals aan het licht brengt die zich links van het dier bevinden dat we nu in het oppervlak zien. In de figuren op de balustrade links was waarschijnlijk eerst iets anders gepland aangezien de vorm van het middelste personage in IRR afwijkt van het oppervlak.
IRR
Nr. 45
Pieter Lastman
De triomf van Sesostris, 1631 gedateerd
San Francisco, Fine Arts Museums of San Francisco, inv./cat.nr. 44.16
Notes
1 Voor belangrijke eerste observaties ben ik Elise Effmann Clifford zeer erkentelijk.
2 In dit werk is in de achtergrond de piramide van Cestius uit Rome afgebeeld, zie Golahny 2008, p. 158. Dit grafmonument voor Gaius Cestius is tevens te zien op de De onthoofding van de H. Paulus in Utrecht (nr. 1).