RKD STUDIES

1615-1620, Parijs, Fondation Custodia - Collection Frits Lugt

De doop van de kamerling is gesigneerd, maar de datering is niet te ontcijferen. Het schilderij wordt in de literatuur verschillend gedateerd, Seifert plaatst het rond 1615-1620.¹ IRR van het werk in Parijs toont weliswaar ondertekening, maar deze is niet heel goed waar te nemen.² De lijnen, her en der zichtbaar in de voorgrondfiguren of in de zich ontkledende mannen in de achtergrond, sluiten wel aan bij Lastmans werkwijze. Daarnaast zijn er krachtige penseelstreken waar te nemen, vooral voor de vegetatie in de voorgrond, en ook verfcontouren.

Van de eerste opzet is op een aantal punten afgeweken. In de hond links van de knielende jongelingen, waarvan de voorste de tulband van de kamerling draagt, is te zien dat de geschilderde kop over donkere penseelstreken heen loopt die de rok van de figuur erachter definiëren. Hoewel niet makkelijk te interpreteren, lijkt de kop aanvankelijk iets lager gedacht. Van de linker achterpoot was een variant zichtbaar die verder naar rechts was geplaatst. Een andere wijziging betreft de toevoeging van een palmboom in de achtergrond links. Daar is over een reeds geschilderde loofboom een a-symmetrische palmboom aangebracht. Waarschijnlijk werden in verband hiermee het hoofd en de schouders van de ruiter die de parasol draagt iets verhoogd en wel om de ruimte onder de palm beter te vullen. Verder spiegelen de veren op de tulband nu de vorm van de palmbladeren. In het groepje dat op de andere oever wordt ontkleed, komen nog verschuivingen van de vormen voor.

IRR

Pieter Lastman
De doop van de kamerling, ca. 1615-1620
Parijs, Fondation Custodia - Collection Frits Lugt, inv./cat.nr. 4886